Karların yağmasıyla birlikte unutulmaya yüz tutan kültürlerimizden biri olan ''kuyulara kar dolma'' kültürü yeniden canlanmaya başladı . Bilhassa son yıllarda Ramazan ayının yaz dönemine denk gelmesi, bu kültürün hatırlanması ve canlanmasında büyük faktör olmuştur. Bu vesileyle geçmişten günümüze ''kuyu kültürü'' nü ana hatları ile sizlerle paylaşmak istedim.
Erciyes'in kaynak suları genellikle doğu ,güney ve batısında yoğunlaşmaktadır. Kuzeyinde yani Hacılar ilçesinin ve Beğendik, Sakar, Ezmecik bağlarının bulunduğu yerlerde kaynak suları olmamış. Erciyes'in eteklerine doğru az sayıda pınar, kaynar kuyu ve buzluklar olmuş ama bunlar insanların su ihtiyaçları için yeterli olmamıştır.
Ecdadınız bu sorunu depolama dediğimiz ''Kuyu yapma'' kültürü ile çözmüştür. Genelde taş yapı , Horasan sıva ,kemerli ve eğme yapılardan oluşan bu koyulardan Hacılar merkezinde, yazlık olarak kullanılan bağlarda, ziraat hayvancılık yapılan dağlık bölgelerde mahalle sokak ve hatta her ev için özel yapılan sayıları binlere ulaşan yapılmış ve birçoğu halen durmakta olan kuyular vardır.
Bu kuyuların yazın derelerden akan sularla veya kışın yağan karlarla doldurulurdu. Derelerden akan sular genelde hayvanlara içilirim veya ev yapımı ve çamaşır yıkamada kullanılırdı. Karla doldurulan kuyular ise içme suyu olarak kullanılırdı.
Şebeke suyunun gelmesiyle birlikte kuyular kullanılmaz oldu, kuyu kültürü birçok bölgeye ismini veren kuyu atlarıyla yaşar olmuştur. Cevizli Kuyu, Kartın Kuyu gibi.
Yazın Erciyes'ten kar getirerek Kayseri'de satmak suretiyle Hacılar insanının geçim kaynağı olan kar şimdilerde bir kısım Hacılar insanının hayır ve sevap kapısı olmuştur. “Kayseri için Erciyes'in karı Kayseri'nin Kârı” sloganı ne karar yerindeyse kuyuların karı Hacılar'ın hayrı sözü de o kadar yerinde bir sözdür günümüzde.
Bu sözü bizzat gözlemlediğim iki tespitle teyit edeyim. Birincisi son birkaç yıl içerisinde idrak ettiğimiz Ramazan aylarında kuyularını dolduran Hacılar insanının konu komşu tanıdık herkese beş kuruş talep etmeden kuyulardaki karları bitene kadar sebil olarak dağıtmaları. İkincisi ise son bir hafta içerisinde karların yağmasıyla birlikte bağlarda kuyusu olan birçok kişinin omuzunda kar kürekleri kuyularına kar koymaya gittikleri veya çoluk çocuk ailecek kar dolduruyor olmalarına şahit olmam onlara kolay gelsin hayırdır nereye dediğimde genel olarak şu cevabı almışımdır.
-Kuyulara kar doldurmaya hem biz içeriz hem de ramazanda dağıtırız.
Aynen eskiden dağlardan elde ettikleri çalı çilpileri (yakacak) şehirde satarak gaz ,tuz şeker gibi ev ihtiyaçlarını alan ecdadın evlatları ve torunları fabrikalardan çıkan yakacak odunlarını ihtiyaç sahiplerine bedava dağıttıkları gibi.
Anasayfa
Yazarlar
Eğitimci - Yazar Ahmet BAKTIR
Yazı Detayı
Bu yazı 1977+ kez okundu.
KAR KUYULARI
Karların yağmasıyla birlikte unutulmaya yüz tutan kültürlerimizden biri olan ''kuyulara kar dolma'' kültürü yeniden canlanmaya başladı . Bilhassa son yıllarda Ramazan ayının yaz dönemine denk gelmesi, bu kültürün hatırlanması ve canlanmasında büyük faktör olmuştur. Bu vesileyle geçmişten günümüze ''kuyu kültürü'' nü ana hatları ile sizlerle paylaşmak istedim. Erciyes'in kaynak suları genellikle doğu ,güney ve batısında yoğunlaşmaktadır. Kuzeyinde yani Hacılar ilçesinin ve Beğendik, Sakar, Ezmecik bağlarının bulunduğu yerlerde kaynak suları olmamış. Erciyes'in eteklerine doğru az sayıda pınar, kaynar kuyu ve buzluklar olmuş ama bunlar insanların su ihtiyaçları için yeterli olmamıştır.Ecdadınız bu sorunu depolama dediğimiz ''Kuyu yapma'' kültürü ile çözmüştür. Genelde taş yapı , Horasan sıva ,kemerli ve eğme yapılardan oluşan bu koyulardan Hacılar merkezinde, yazlık olarak kullanılan bağlarda, ziraat hayvancılık yapılan dağlık bölgelerde mahalle sokak ve hatta her ev için özel yapılan sayıları binlere ulaşan yapılmış ve birçoğu halen durmakta olan kuyular vardır.Bu kuyuların yazın derelerden akan sularla veya kışın yağan karlarla doldurulurdu. Derelerden akan sular genelde hayvanlara içilirim veya ev yapımı ve çamaşır yıkamada kullanılırdı. Karla doldurulan kuyular ise içme suyu olarak kullanılırdı.Şebeke suyunun gelmesiyle birlikte kuyular kullanılmaz oldu, kuyu kültürü birçok bölgeye ismini veren kuyu atlarıyla yaşar olmuştur. Cevizli Kuyu, Kartın Kuyu gibi.Yazın Erciyes'ten kar getirerek Kayseri'de satmak suretiyle Hacılar insanının geçim kaynağı olan kar şimdilerde bir kısım Hacılar insanının hayır ve sevap kapısı olmuştur. “Kayseri için Erciyes'in karı Kayseri'nin Kârı” sloganı ne karar yerindeyse kuyuların karı Hacılar'ın hayrı sözü de o kadar yerinde bir sözdür günümüzde. Bu sözü bizzat gözlemlediğim iki tespitle teyit edeyim. Birincisi son birkaç yıl içerisinde idrak ettiğimiz Ramazan aylarında kuyularını dolduran Hacılar insanının konu komşu tanıdık herkese beş kuruş talep etmeden kuyulardaki karları bitene kadar sebil olarak dağıtmaları. İkincisi ise son bir hafta içerisinde karların yağmasıyla birlikte bağlarda kuyusu olan birçok kişinin omuzunda kar kürekleri kuyularına kar koymaya gittikleri veya çoluk çocuk ailecek kar dolduruyor olmalarına şahit olmam onlara kolay gelsin hayırdır nereye dediğimde genel olarak şu cevabı almışımdır.-Kuyulara kar doldurmaya hem biz içeriz hem de ramazanda dağıtırız.Aynen eskiden dağlardan elde ettikleri çalı çilpileri (yakacak) şehirde satarak gaz ,tuz şeker gibi ev ihtiyaçlarını alan ecdadın evlatları ve torunları fabrikalardan çıkan yakacak odunlarını ihtiyaç sahiplerine bedava dağıttıkları gibi.
Ekleme
Tarihi: 17 Şubat 2017 - Cuma
KAR KUYULARI
Yazıya ifade bırak !
Bu yazıya hiç ifade kullanılmamış ilk ifadeyi siz kullanın.
Okuyucu Yorumları
(0)
Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.