ÇOCUKLARDA GÖZ TARAMASI

ÇOCUKLARDA GÖZ TARAMASI. Görme duyusu yaşla birlikte değişmekte ve zamanla olgunlaşmaktadır. Yenidoğanların gözü bizim bildiğimiz anlamda, sağlıklı bir yetişkinin gözü kadar keskin bir görmeye sahip değildir. Zamanla görme sistemleri gelişir ve yaklaşık 12 yaşında tam gelişmiş hâline ulaşır. Ülkemizde yenidoğan göz taraması, aile hekimlikleri tarafından yapılabilmektedir. Göz sağlığıyla ilgili ilk tarama yenidoğan döneminde yapılmalıdır. Aile hekimliği tarafından yenidoğanda "kırmızı refle" (fotoğraflarda gözlerde oluşan kırmızı yansıma gibi) testi, direkt oftalmoskop ile gerçekleştirilmektedir. Ayrıca göz kırpma refleksi ve göz bebeğindeki ışık yanıtları da değerlendirilir. Şüpheli bir durum tespit edilirse tam muayene için göz hekimine yönlendirilmelidir.   İlk 2 aya kadar olan bebeklerde göz kayması şikayetleri, göz kaslarının ve beyin görme merkezinin tam olgunlaşmamasından kaynaklanabilir ve çoğunlukla geçicidir. Ancak 2 aydan sonra devam eden göz kaymalarında göz hekimi muayenesi gerekmektedir. Ailede şaşılık veya göz tembelliği öyküsü olması, bebekte de bu durumların gelişme riskini artırmaktadır.   İkinci göz sağlığı taraması, 1 yaşından önce (6-12 ay arası) yapılmalıdır. Gözlerin dıştan görünüşü, her yöne hareketleri, kırmızı refle testi ve gözlerde şaşılık olup olmadığı (kabaca, gözün ön kısmındaki korneaya düşen ışık yansıması testi ile) pediatristler, aile hekimleri veya göz hekimleri tarafından kontrol edilmelidir.   1-3 yaş arasında, daha önce yapılması gereken muayenelere ek olarak göz numaraları, uzaktan ölçüm cihazları (fototarama) ile değerlendirilebilir. Yaşına göre yüksek bir göz numarası (kırma kusuru) varsa veya iki göz arasında numara farkı mevcutsa, göz hekimi tarafından tam muayene yapılmalıdır. Yüksek göz numarası veya iki göz arasındaki numara farkı, göz tembelliğine (az görme) sebep olabilir.   3 yaş sonrası çocuklar değerlendirilirken, görme keskinliği en etkili yöntemdir. 1-3 yaş arası göz muayenesine ek olarak, çocuğun yaşına uygun şekiller ile görme keskinliği ölçülmelidir. Her bir gözün görme keskinliği ayrı ayrı değerlendirilmelidir. Eğer çocuk, görme keskinliği muayenesine uyum sağlayamazsa, şekillerin fotoğrafı aileye verilerek evde çalıştırılması ve tekrar kontrole getirilmesi önerilebilir. Çocuklarda görme keskinliği değerlendirmesi, çocuk doktorları (pediatrist), aile hekimleri ve göz doktorları (oftalmolog) tarafından yapılabilir. Göz taramaları okullarda, aile sağlığı merkezlerinde ve hastanelerde gerçekleştirilebilmektedir. Görme keskinliği değerlendirildikten sonra şüpheli bir durum tespit edilirse, tam göz muayenesi için göz doktoruna yönlendirilmelidir.   5 yaşından büyük çocuklarda şehir yaşamı, dışarıda az vakit geçirme, elektronik cihazlarla uzun süre zaman harcama, uzun süre yakına bakarak çalışma ve genetik faktörler nedeniyle miyopi (uzağı bulanık görme) sıklığı artmaktadır. 21 yaşına kadar göz numarası artmaya devam edebilir ve miyopinin derecesi yükselebilir. Yüksek miyopi, gözde kalıcı görme azalmasına neden olabilecek durumlara yol açabilir. Miyopi ilerlemesini önleyici tedbirlerin alınması ve göz hekiminin uygun gördüğü tedaviye erken başlanması önemlidir. DOKTOR TUGÇE HOROZOGLU CERAN Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi (İngilizce)’den mezun oldum. 2018- 2022 yılları arasında Sağlık Bilimleri Üniversitesi Ulucanlar Göz Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde uzmanlık eğitimimi tamamladım. Uzmanlık eğitimi aldığım dönemde yurtiçi katılmış olduğum sınavlardaki derecelerimden sonra, Eylül 2022’de ‘’European Board of Ophthalmology (EBO)’’ (Avrupa Göz Kurulu) sınavında birincilik derecesi elde ederek FEBO ünvanını aldım. Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi’nde Doktor Öğretim Üyesi olarak çalışmaya devam etmekteyim.